Chiến thuật Pressing là gì? Các loại Pressing phổ biến

Pressing, từ lâu đã không còn là một thuật ngữ xa lạ trong thế giới bóng đá. Chiến thuật này đã trở thành một phần không thể thiếu trong lối chơi của nhiều đội bóng hàng đầu thế giới. Vậy chiến thuật Pressing là gì? Tại sao nó lại được ưa chuộng đến vậy? Hãy cùng khám phá những điều thú vị về chiến thuật này.

Chiến thuật Pressing là gì?

Pressing là một chiến thuật quan trọng trong bóng đá, tập trung vào việc tạo áp lực lên đối phương để giành lại quyền kiểm soát bóng. Trước khi tìm hiểu về Pressing, chúng ta cần nắm rõ khái niệm “apply pressure” (tạo ra áp lực).

Thuật ngữ này bao gồm các hành động như chạy, áp sát, tranh chấp bóng, và cản hướng chuyền bóng. Mục tiêu của Pressing là làm giảm khả năng chơi bóng của đối thủ, tạo điều kiện cho đội bóng của mình giành lại bóng nhanh chóng.

Khác với việc “apply pressure” là một hành động đơn lẻ, chiến thuật Pressing là một chiến lược hệ thống yêu cầu sự đồng bộ từ toàn bộ đội hình. Điều này có nghĩa là mọi cầu thủ phải thực hiện những hành động gây áp lực đồng thời, tạo thành một mạng lưới phòng ngự chủ động. 

Pressing thường xảy ra trong trạng thái không kiểm soát bóng (out of possession), và đây được xem là một hình thức phòng ngự chủ động. Ví dụ, Everton có thể nằm trong số các đội bóng áp lực cao tại Premier League 2021-2022, nhưng lại không thực sự chơi Pressing, vì các cầu thủ thực hiện hành động áp lực mà không có sự đồng bộ trong chiến thuật.

Lịch sử phát triển chiến thuật Pressing

Lịch sử của Pressing bắt nguồn từ những năm 50 của thế kỷ trước, khi bóng đá còn ở giai đoạn sơ khai và chưa phát triển mạnh mẽ như hiện nay. Nhiều chiến lược gia như Viktor Maslov, Rinus Michels và Ernst Happel đã nghiên cứu và thử nghiệm các hình thức Pressing để tối ưu hóa khả năng giành quyền kiểm soát bóng. Khi đó, Pressing chủ yếu diễn ra ở giữa sân, do thể lực và sự hiểu biết về chiến thuật chưa phát triển đủ để thực hiện Pressing tầm cao.

Từ những năm 70, Pressing đã được Rinus Michels đưa vào thực tiễn qua lối chơi “Total Football” của đội tuyển Hà Lan, nơi mà các cầu thủ liên tục gây áp lực lên đối thủ để giành lại bóng. Thời điểm này, Pressing đã bắt đầu thay đổi cách thức chơi bóng, làm cho trò chơi trở nên tập thể hơn và yêu cầu sự phối hợp cao giữa các cầu thủ.

Pressing được triển khai như thế nào?

Chiến thuật Pressing được triển khai theo hai cách chính:

Cách 1: Pressing cao (High Pressing)

Pressing cao là khi các cầu thủ đội bóng tổ chức áp lực ngay tại phần sân của đối phương, nhằm ngăn chặn việc xây dựng tấn công từ xa. Các cầu thủ sẽ dồn ép đối thủ vào khu vực nhỏ, tạo điều kiện cho việc tranh chấp bóng trở nên thuận lợi hơn. Đội hình thường dâng cao, giúp tối ưu hóa khả năng giành bóng trong những tình huống nguy hiểm.

Cách 2: Pressing giữa sân (Midfield Pressing)Cách 2

Cách thứ hai là Pressing giữa sân, nơi các cầu thủ sẽ áp lực lên đối thủ khi bóng đã vượt qua khu vực phòng ngự của mình nhưng chưa vào khu vực 16m50. Trong tình huống này, Pressing được thực hiện nhằm giành lại quyền kiểm soát trước khi đối thủ có cơ hội phát triển tấn công. Đây là cách thức giúp đội bóng duy trì sự cân bằng giữa phòng ngự và tấn công, hạn chế tối đa những mối nguy hiểm từ đối phương.

Ưu nhược điểm của chiến thuật Pressing

Trong bóng đá hiện đại, Pressing đã trở thành một phần quan trọng trong cách thi đấu của nhiều đội bóng. Tuy nhiên, như bất kỳ chiến thuật nào khác, Pressing cũng có những ưu điểm và nhược điểm riêng.

Ưu điểm

• Áp lực liên tục: Pressing tạo ra áp lực không ngừng lên hàng phòng ngự đối thủ, khiến họ phải đưa ra những quyết định nhanh chóng và có thể dẫn đến sai lầm. Những sai lầm này thường tạo ra cơ hội ghi bàn cho đội Pressing.
• Kiểm soát trận đấu: Khi thực hiện đúng cách, Pressing giúp đội bóng chiếm lĩnh thế trận, kiểm soát không gian và nhịp độ trận đấu. Điều này không chỉ tạo ra lợi thế về mặt tinh thần mà còn khiến đối thủ gặp khó khăn trong việc triển khai lối chơi của họ.
• Chặn đứng lối chơi đối thủ: Chiến thuật Pressing có khả năng ngăn chặn đối thủ phát triển lối chơi, buộc họ phải chơi theo cách mà đội Pressing mong muốn. Điều này giúp đội bóng duy trì sự kiểm soát và làm giảm khả năng phản công của đối phương.
• Tạo cơ hội phản công: Bằng cách tái chiếm bóng ở vị trí cao trên sân, đội bóng có thể nhanh chóng chuyển từ phòng ngự sang tấn công. Sự lúng túng của đối thủ trong những tình huống này có thể tạo ra cơ hội ghi bàn quý giá.

Nhược điểm

• Mệt mỏi cầu thủ: Pressing đòi hỏi cầu thủ phải di chuyển và lao động không ngừng nghỉ, điều này có thể dẫn đến mệt mỏi và giảm hiệu suất, đặc biệt là trong những phút cuối của trận đấu.
• Rủi ro phòng ngự: Nếu chiến thuật Pressing không hiệu quả, nó có thể tạo ra khoảng trống phía sau hàng phòng ngự mà đối thủ có thể tận dụng để phản công. Một đội bóng nhanh nhẹn có thể dễ dàng khai thác những khoảng trống này.
• Yêu cầu cao về kỹ năng và phối hợp: Pressing cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cầu thủ. Nếu không có sự ăn ý và kỹ năng tốt, chiến thuật này có thể dễ dàng bị phá vỡ, tạo ra cơ hội cho đối thủ.
• Ảnh hưởng đến lối chơi tổng thể: Áp dụng lối chơi Pressing có thể hạn chế khả năng sáng tạo và sự linh hoạt trong chiến thuật của đội bóng, khiến họ trở nên dễ đoán hơn trong mắt đối thủ.
• Cần hàng phòng ngự tốc độ: Để bảo vệ khỏi những đợt phản công, hàng phòng ngự cần có tốc độ và sự nhanh nhẹn để quay trở lại vị trí kịp thời khi Pressing bị đánh bại. Nếu không, đội bóng sẽ dễ dàng trở thành mục tiêu cho những pha phản công nhanh của đối thủ.

Các loại Pressing đang được áp dụng phổ biến

Trong bóng đá hiện đại, Pressing trở thành một trong những chiến thuật quan trọng giúp đội bóng kiểm soát trận đấu và gây sức ép lên đối thủ. Việc phân loại Pressing dựa trên phạm vi khu vực sân và cách thức thực hiện không chỉ giúp huấn luyện viên dễ dàng áp dụng mà còn tạo ra những chiến lược phù hợp với từng trận đấu cụ thể. Dưới đây là cái nhìn tổng quan về các loại Pressing đang được sử dụng phổ biến.

Pressing dựa trên phạm vi khu vực sân

Pressing có thể được chia thành ba loại chính dựa trên khu vực thực hiện, bao gồm high-press, mid-press và low-press.

High-press

High-press là chiến thuật Pressing được thực hiện trên toàn bộ phần sân đối phương. Khi áp dụng high-press, đội bóng sẽ tạo ra áp lực lớn lên hàng phòng ngự của đối thủ, buộc họ phải đưa ra những quyết định nhanh chóng và dễ mắc sai lầm. Ví dụ, Newcastle United đã áp dụng rất hiệu quả chiến thuật này trong mùa giải gần đây, giúp họ giành được nhiều cơ hội ghi bàn.

Mid-press

Mid-press được thực hiện ở khu vực giữa sân, cho phép đội bóng kiểm soát không gian và ngăn chặn đối thủ triển khai tấn công. Đội bóng như Wolverhampton thường sử dụng mid-press để tạo ra sự cân bằng giữa phòng ngự và tấn công. Mặc dù áp lực không mạnh mẽ như high-press, nhưng mid-press vẫn có thể tạo ra những tình huống nguy hiểm cho đối thủ.

Low-press

Low-press là dạng Pressing ít phổ biến hơn, thường được thực hiện bên phần sân nhà. Trong trường hợp này, đội bóng chủ động lùi sâu và chờ đợi đối thủ mắc sai lầm trước khi phản công. Low-press thường được áp dụng bởi các đội bóng yếu hơn, với mục tiêu bảo toàn tỷ số hoặc chống đỡ những đợt tấn công mạnh mẽ từ đối thủ.

Pressing dựa trên cách thức thực hiện

Ngoài việc phân loại theo khu vực, Pressing cũng có thể chia thành ba dạng chính dựa trên cách thức thực hiện: ball-oriented, man-oriented và space-oriented.

Ball-oriented

Ball-oriented là chiến thuật Pressing truyền thống, trong đó đội bóng gây áp lực trực tiếp vào quả bóng. Khi cầu thủ đối phương nhận bóng, các cầu thủ đội nhà lập tức vây bắt xung quanh, tạo ra sự hỗn loạn và áp lực lớn. Mặc dù kiểu Pressing này mang lại hiệu quả tức thì, nhưng nó đòi hỏi sự tập trung và thể lực cao từ cầu thủ.

Man-oriented

Man-oriented là phương pháp Pressing tập trung vào việc kèm các cầu thủ xung quanh cầu thủ cầm bóng. Thay vì vây bắt một cách hỗn loạn, đội bóng sẽ cử người kèm sát các cầu thủ gần đó, ngăn chặn việc chuyền bóng và tạo cơ hội cho cầu thủ cầm bóng. Phương pháp này giúp đội bóng duy trì tổ chức và sự chắc chắn trong phòng ngự.

Space-oriented

Space-oriented là chiến thuật kiểm soát không gian xung quanh cầu thủ cầm bóng của đối phương. Thay vì kèm trực tiếp, đội bóng sẽ bố trí cầu thủ để chắn các hướng chuyền bóng, tạo ra sự khó khăn cho đối thủ. Phương pháp này yêu cầu cầu thủ phải có khả năng đọc tình huống tốt, giúp giảm thiểu số lượng người cần thiết để gây áp lực lên đối thủ.

Các chiến thuật Pressing khác

Ngoài ba loại Pressing cơ bản, còn có những cách triển khai lối chơi Pressing khác đáng chú ý:

Focused Press

Focused press là chiến thuật chọn lọc, trong đó đội bóng tập trung áp lực vào những khu vực cụ thể hoặc những cầu thủ có ảnh hưởng lớn trong lối chơi của đối phương. Chiến thuật này giúp đội bóng khai thác điểm yếu của đối thủ và tạo ra những tình huống nguy hiểm.

Counter-Press

Counter-press, hay còn gọi là “GegenPressing”, là chiến thuật Pressing được áp dụng ngay sau khi mất bóng. Đội bóng sẽ nhanh chóng áp lực lên đối thủ nhằm ngăn chặn phản công và tái chiếm bóng càng sớm càng tốt. Đây là một trong những chiến thuật phổ biến trong bóng đá hiện đại.

Variable Press

Variable press là lối chơi Pressing mà đội bóng thay đổi cường độ và vị trí áp lực tùy thuộc vào bối cảnh của trận đấu. Điều này đòi hỏi cầu thủ phải có khả năng thích ứng tốt và sự thông minh chiến thuật để áp dụng áp lực một cách hiệu quả nhất.

Nguyên tắc tác động đến hiệu quả Pressing

Pressing là một chiến thuật quan trọng trong bóng đá, nhưng để đạt hiệu quả cao, đội bóng cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản. Những yếu tố này không chỉ giúp đội bóng duy trì sức ép mà còn đảm bảo tính tổ chức và khả năng ngăn chặn đối thủ. Dưới đây là các nguyên tắc tác động đến hiệu quả của Pressing.

Sự cần thiết của đồng bộ hóa

Hiệu quả của chiến thuật Pressing phụ thuộc lớn vào khả năng đồng bộ hóa hành động của cả đội. Các cầu thủ phải di chuyển như một thể thống nhất, áp sát đối thủ theo kế hoạch đã được luyện tập kỹ lưỡng. Khi một hoặc nhiều cầu thủ không cùng nhịp di chuyển với phần còn lại, sẽ tạo ra khoảng trống cho đối thủ khai thác. Vì vậy, Pressing không chỉ là trách nhiệm của một nhóm nhỏ mà là công việc của toàn đội.

Chọn lựa thời điểm

Timing là yếu tố quyết định trong Pressing. Đội bóng cần áp sát đối thủ vào đúng thời điểm, thường là khi bóng đang được chuyển giữa các cầu thủ hoặc khi đối thủ gặp khó khăn trong việc kiểm soát bóng. Một pha Pressing không đúng thời điểm có thể dẫn đến việc để lộ khoảng trống, tạo điều kiện cho đối thủ phát động phản công. Do đó, chọn thời điểm thích hợp là chìa khóa để Pressing thành công.

Áp lực liên tục và kiểm soát không gian

Chiến thuật Pressing không chỉ đơn thuần là chạy theo bóng mà còn liên quan đến việc kiểm soát không gian chiến thuật. Cầu thủ cần phải hiểu rõ và chiếm lĩnh các khu vực chiến lược trên sân để ngăn chặn các tùy chọn chuyền bóng của đối thủ. Mục tiêu là không chỉ giành lại bóng mà còn hạn chế sự luân chuyển bóng của đối thủ, buộc họ vào những tình huống khó khăn.

Sức mạnh thể chất và sự dẻo dai

Pressing đòi hỏi sự dẻo dai và thể lực bền bỉ từ cầu thủ. Việc duy trì áp lực liên tục trong suốt trận đấu, đặc biệt khi mệt mỏi xuất hiện, là thách thức lớn. Cầu thủ cần có sức mạnh thể chất để chạy liên tục và áp sát đối thủ, nhưng đồng thời cũng phải có khả năng giữ sự bình tĩnh và tổ chức tốt trong quá trình Pressing.

Một số khái niệm liên quan đến chiến lược Pressing

Pressing là một phần quan trọng của chiến thuật trong bóng đá hiện đại, giúp đội bóng kiểm soát không gian và giành lại quyền kiểm soát bóng từ đối phương. Để hiểu rõ hơn về Pressing, có hai khái niệm cần biết là Pressing trap và Pressing trigger. Cả hai đều là những yếu tố tinh tế trong Pressing, giúp đội bóng gây áp lực hiệu quả và tạo ra cơ hội tấn công từ việc cướp bóng.

Pressing trap

Pressing trap, hay còn gọi là “bẫy Pressing,” là một chiến lược tinh vi mà đội phòng ngự sử dụng để dẫn dụ đối phương rơi vào thế bất lợi. Đội bóng thực hiện Pressing sẽ cố tình để trống một khoảng không gian hoặc một cầu thủ đối phương, mời gọi một đường chuyền đến đó. Ngay khi cầu thủ nhận bóng, đội phòng ngự sẽ lập tức áp sát và thực hiện chiến thuật Pressing quyết liệt để đoạt bóng.

Ví dụ, đội phòng ngự có thể để trống một hậu vệ cánh của đối thủ, không ngăn chặn hướng chuyền bóng đến cầu thủ này. Khi bóng được chuyền, các cầu thủ của đội Pressing sẽ lập tức bao vây và gây áp lực lên cầu thủ nhận bóng, khiến anh ta không có nhiều thời gian hay không gian để xử lý tình huống, dẫn đến mất bóng. Pressing trap là một công cụ chiến thuật rất hiệu quả, đặc biệt khi đối thủ không nhận ra “bẫy” đã được giăng.

Pressing trigger

Pressing trigger là tín hiệu để kích hoạt một pha Pressing. Nó giống như một “công tắc” mà khi bật lên, toàn đội sẽ đồng loạt thực hiện hành động gây áp lực. Pressing trigger thường được kích hoạt khi đối thủ rơi vào Pressing trap, nhưng cũng có thể được khởi xướng từ một sai lầm của đối phương, chẳng hạn như một đường chuyền lỗi hoặc một pha xử lý khó khăn.

Người kích hoạt Pressing trigger thường là cầu thủ đứng gần bóng nhất hoặc người chơi cao nhất trong đội hình. Khi cầu thủ này bắt đầu Pressing, toàn đội phải ngay lập tức theo sát, tạo ra một hệ thống Pressing chặt chẽ. Điều này đòi hỏi sự đồng bộ và phối hợp cao giữa các cầu thủ, vì nếu một người bắt đầu Pressing mà các đồng đội không phản ứng kịp, Pressing sẽ thất bại và đối phương có thể thoát khỏi áp lực dễ dàng.

Lối chơi và cách đá để thoát Pressing hiệu quả nhất

Để thoát khỏi chiến thuật Pressing hiệu quả, các đội bóng cần có chiến thuật linh hoạt và kỹ thuật tốt. Dưới đây là một số phương pháp quan trọng:

• Phản công nhanh là cách hiệu quả để phá vỡ Pressing. Ngay khi giành lại bóng, đội bóng cần lập tức chuyển từ phòng ngự sang tấn công, tận dụng sự mất cân bằng của đối thủ để tạo ra cơ hội.
• Để thoát Pressing, việc kiểm soát bóng và nhịp độ trận đấu là yếu tố then chốt. Các cầu thủ cần chuyền bóng chính xác, giữ bóng chắc chắn, tránh vội vàng để không rơi vào bẫy của đối phương.
• Bóng dài có thể vượt qua tuyến Pressing của đối phương và chuyển hướng cuộc chơi sang những khu vực ít bị áp lực. Điều này giúp đội bóng có thêm không gian để triển khai lối chơi.
• Cầu thủ có kỹ thuật tốt có thể tự mình vượt qua Pressing bằng cách giữ bóng, rê dắt hoặc lừa bóng. Khả năng này yêu cầu sự tự tin và kỹ năng cao để thoát khỏi áp lực một cách hiệu quả.
• Đội bóng cần thay đổi chiến thuật hoặc đội hình để thích nghi với Pressing của đối phương. Linh hoạt trong cách chơi có thể làm đối phương mất cân bằng và tạo ra cơ hội kiểm soát trận đấu tốt hơn.

Pressing không chỉ đơn thuần là một chiến thuật, mà còn là một triết lý bóng đá. Nó đòi hỏi sự tập luyện nghiêm túc, sự phối hợp nhịp nhàng và một thể lực dồi dào. Với những lợi thế mà nó mang lại, chiến thuật Pressing chắc chắn sẽ còn tiếp tục phát triển và trở thành một phần không thể thiếu trong bóng đá hiện đại.

Nguồn tin: Bongdako